حقوق و تکالیف مستاجر که صاحبخانه باید بداند؟
در صورتی که هر یک از طرفین قرارداد اجاره، تکالیف و حقوق خود را در برابر هم بدانند، بسیاری از مسائل و مشکلات به وجود نمی‌آید.
قرارداد‌های اجاره اگر چه مشکلات افرادی که تمایلی به خرید مسکن ندارند یا نمی‌توانند مسکن تهیه کنند را حل می‌کند اما مسائل و مشکلاتی را هم به وجود می‌آورد. در این نوشتار از «مجله ملکی دلتا» به بررسی قرارداد اجاره و تکالیف مستاجر می‌پردازیم.
حقوق مستاجر
از جمله موارد کلی حقوق و تکالیف مستاجر آن است که مستاجر حق هر‌گونه استفاده از مالی که اجاره کرده است را در حدود قرارداد اجاره منعقد شده با مالک دارد. حقوق مستاجر در رابطه با مالک و مال مورد اجاره عبارت‌اند از:
اگر مستاجر مبلغی بابت پول پیش به موجر داده است، حق دارد در هنگام تخلیه آن را از موجر (مالک) دریافت کند.
بنا به ماده ۴۷۴ قانون مدنی، مستاجر می‌تواند مالی که اجاره کرده است را به دیگری اجاره بدهد، مگر این‌که برخلاف آن شرط شده باشد.
بنا به مواد ۴۸۶ و ۴۸۵ قانون مدنی اگر مال مورد اجاره نیاز به تعمیر و مخارجی داشته باشد، بر عهده مالک است مگر خلاف آن شرط شده باشد و اگر تعمیرات آن نیاز باشد و تاخیر در آن باعث ضرر به مالک شود، مستاجر نمی‌تواند جلوی تعمیرات را بگیرد. اگر در مدت تعمیر، مستاجر نتواند از مالی که اجاره کرده است استفاده کند، در این‌صورت مستاجر حق فسخ اجاره را دارد.
تکالیف مستاجر
از جمله تکالیفی که مستاجر در قرارداد اجاره دارد عبارتند از :
اولین تکلیف مستاجر، پرداخت اجاره‌بها در عوض تملیک منفعت (استفاده از مال مورد اجاره) است که در قرارداد اجاره میزان آن بین طرفین توافق شده است. بنا به ماده ۴۹۰ قانون مدنی، مستاجر باید اجاره‌بها را در موعد تعیین شده در قرارداد پرداخت کند.
از دیگر تکالیف مستاجر طبق ماده ۴۹۰ قانون مدنی، این است که از مالی که اجاره کرده است به نحو متعارف استفاده کند و تعدی و تفریط نکند و در صورتی‌که مستاجر در استفاده از مورد اجاره تعدی یا تفریط کند، مالک حق فسخ معامله را دارد.
مستاجر باید به گونه‌ای از مالی که اجاره کرده است استفاده کند که خسارتی به آن وارد نشود. در صورت ورود خسارت، مستاجر باید آن را جبران کند.
مستاجر موظف است در پایان قرارداد اجاره، مالی را که اجاره کرده است به عنوان مثال، ملک یا خودرو و غیره را به مالک تحویل دهد و در غیر این‌صورت مالک می‌تواند الزام او را از محاکم بخواهد یا مستاجر را مجبور به تخلیه عین کند.
مطالعه بیشتر: مطلب «اهمیت تبدیل سند وکالتی به قطعی» را در مجله ملکی دلتا بخوانید.